Kan reizen duurzaam zijn? Reizen biedt bedrijven onschatbare mogelijkheden voor verbinding en groei. Tegelijkertijd dient men in het huidige bedrijfslandschap ook rekening te houden met enkele belangrijke milieudoelstellingen.
Voor particulieren biedt reizen vrijwel onbeperkte ervaringen, al zijn er steeds kosten aan verbonden – en dan doelen we niet alleen op de ticketkosten, maar ook de milieukost.
Tegenwoordig is het gemakkelijker dan ooit om deze milieukost te compenseren, door middel van CO2-compensatie.
Elk bedrijf heeft duurzaam reizen bovenaan de agenda staan.
En aangezien koolstofrapportage vanaf 2024[1] verplicht wordt voor alle grote bedrijven met business in de EU, is het nu belangrijker dan ooit om grip te krijgen op koolstofcompensatie.
Duik mee in dit trendy onderwerp en kom samen met ons te weten of CO2-compensatie echt het antwoord op duurzaam reizen is.
Vooraleer we dieper ingaan op het onderwerp van CO2-compensatie en hoe dit precies in zijn werk gaat, moeten we eerst een beter begrip hebben van broeikasgassen in het algemeen.
Een kort overzicht:
Broeikasgassen (GHG's) zijn gassen – of verontreinigende stoffen - die het broeikaseffect veroorzaken. Dit is het fenomeen waarbij gassen in de atmosfeer de energiebalans van de planeet beïnvloeden.
Meer specifiek absorberen en zenden ze infrarode energie uit die de aarde langzaam opwarmt.
Volgens gegevens van onze vrienden van myclimate,[2] zijn de meest voorkomende broeikasgassen methaan (CH4), distikstofoxide (N2O) en, je raadt het al, kooldioxide (CO2).
Kleine hoeveelheden van deze gassen komen van nature voor in de atmosfeer, maar menselijke activiteit verstoort het delicate evenwicht.
De grootste boosdoener? Kooldioxide.
Maar het goede nieuws is dat er een proces bestaat om dit probleem aan te pakken: koolstofcompensatie.
In de race richting CO2-neutraliteit gebruiken veel bedrijven CO2-compensatie als een manier om CO2-neutraliteit te bereiken.
Men verwacht zelfs dat de markt voor koolstofcompensatie 700,5 miljoen dollar zal bereiken in 2027.[3]
Wat is koolstofcompensatie?
Koolstofcompensatie verwijst naar het verminderen, voorkomen of volledig verwijderen van koolstofdioxide (of andere broeikasgassen) uit de atmosfeer. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een proces dat broeikasgassen meet, opvolgt en opvangt om de uitstoot die elders vrijkomt te compenseren.
Bedrijven (of particulieren) kunnen deze broeikasgassen opvangen door te investeren in koolstofcompensatieprojecten.
Wat is koolstofkrediet?
Als een bedrijf investeert in een koolstofcompensatieproject, ontvangt het koolstofcredits - één credit voor elke ton koolstofdioxide die het bedrijf reduceert of uit de lucht verwijdert. Vervolgens kan dat bedrijf hun koolstofkrediet gebruiken om de hoeveelheid koolstof die ze zelf uitstoten te verminderen.
Een eenvoudige manier om dit voor te stellen is door een koolstofcredit te zien als een token. Elke token representeert een vermindering in broeikasgasemissies en het recht om een bepaalde hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer uit te stoten.
Koolstofcredits moeten altijd publiek geregistreerd worden, om volledige transparantie te garanderen.
Het komt er dus op neer dat bedrijven dit systeem gebruiken om hun CO2-uitstoot te compenseren – in de meeste gevallen gaat het dan om uitstoot die niet kan worden vermeden.
Dat laatste is belangrijk omdat men deze 'techniek' niet mag zien als een manier om alle CO2-uitstoot van een bedrijf volledig af te schrijven.
CO2-compensatie is slechts één manier en kan best ingezet worden naast andere inspanningen om de CO2-uitstoot terug te dringen.
Natuurlijk bestaan er ook binnen dit systeem normen, certificeringen en groepen die controle uitoefenen op deze projecten en hun integriteit en echte “groene" waarde verifiëren.
Er bestaan zowel verplichte als vrijwillige koolstofmarkten. Zoals hun namen al suggereren, is de eerste categorie verplicht onder bepaalde koolstofreductieregelingen, terwijl vrijwillige koolstofmarkten precies dat zijn - een keuze die door het individu of het bedrijf afzonderlijk mag worden gemaakt. In dit artikel gaan we dieper in op deze laatste categorie.
Er bestaan verschillende types CO2-compensatieprojecten. Hieronder lijsten we de belangrijkste categorieën op:
Deze projecten maken gebruik van de kracht van moderne technologie om koolstof uit de atmosfeer (of uit andere bronnen zoals energiecentrales) op te vangen en elders veilig op te slaan.
Voorbeeld: Het Sleipner CO2-opslagproject in Noorwegen. Dit project vangt kooldioxide op die vrijkomt bij aardgasproductie en slaat het op in een ondergronds reservoir in de Noordzee.
Bij dit type projecten gaat het om de omschakeling van 'vuile' brandstoffen naar 'schone of hernieuwbare' energie.
Voorbeeld: De Nakhodka kunstmestfabriek in Rusland. Bij dit project wordt de energiebron voor de productie van ammoniak omgeschakeld van steenkool naar aardgas, waardoor de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk wordt verminderd.
Energie-efficiëntieprojecten richten zich op het verbeteren van de efficiëntie van voorwerpen voor dagelijks gebruik.
Voorbeeld: Het Geres Biomass Stove Project in Cambodja. Dit project promoot het gebruik van efficiënte fornuizen, die minder hout verbruiken en minder uitstoot produceren dan traditionele fornuizen.
Hier gaat het om een investering in hernieuwbare energie, of het nu gaat om de ontwikkeling van nieuwe oplossingen of de productie van materialen.
Voorbeeld: Het Lake Turkana Wind Power Project in Kenia. Dit is het grootste windmolenpark van Afrika, dat schone energie opwekt en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen vermindert.
Deze projecten omvatten activiteiten zoals het planten van bomen en bosbescherming, maar ook het creëren, herstellen en duurzaam beheren van ecosystemen.
Voorbeeld: Het Kasigau Corridor REDD+ Project in Kenia. Dit project is gericht op het beschermen van meer dan 200.000 hectare bos, het verminderen van de uitstoot door ontbossing en het bevorderen van duurzame gemeenschapsontwikkeling.
|
Wist u dat? Onze gecentraliseerde betaaloplossing, AirPlus Company Account, wereldwijd de aanplanting van 1600 bomen mee mogelijk maakte? En dat als onderdeel van een lokaal herbebossingsproject in Nicaragua. |
En volgens Carbon Market Watch kunnen er in 2026 mogelijks tot wel 2,8 miljard koolstofcredits[5] worden uitgegeven.
Maken deze projecten echt een verschil voor de planeet?
Omdat veel van de projecten langetermijngericht zijn, zijn er nog niet al te veel data beschikbaar om het verschil in CO2-compensatie aan te tonen. Maar als ze correct worden geïmplementeerd, kan de impact enorm zijn.
Uiteindelijk doet het er niet persé toe in welke vorm het project wordt uitgevoerd.
Wat wel belangrijk is, zoals ook offsetguide[6] aangeeft, is dat de projecten hun CO2-reductiedoelstellingen effectief ook behalen en dat ze geassocieerd worden met een reductie of eliminatie die:
Gelukkig is het steeds makkelijker om een verschil te maken, nu CO2-compensatie mainstream wordt. Zoals we intussen ook duidelijk in de luchtvaartindustrie zien.
Sinds 2023 is de commerciële luchtvaart verantwoordelijk voor 3,8% van de wereldwijde uitstoot van kooldioxide (CO₂)[7].
Om die uitstoot naar beden te halen, schieten heel wat luchtvaartmaatschappijen in actie. De International Air Transport Association (IATA) probeert deze initiatieven in goede banen te leiden met een eigen koolstofcompensatieprogramma. Dit programma standaardiseert het proces en implementeert de beste praktijken voor hun meer dan 30 leden die integreerden met de IATA web-sales engines of met een externe compensatieleverancier.
Ook noemenswaardig is de introductie van het Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation (CORSIA) in 2021, een verplicht CO2-compensatieschema voor luchtvaartmaatschappijen die internationaal vliegen.
Vroeg u zich ooit af wat die witte sporen zijn die achter een vliegtuig verschijnen? Deze 'contrails' zijn eigenlijk een condensatiespoor veroorzaakt door waterdamp - een bijproduct van de verbranding van vliegtuigbrandstof.
De laatste jaren namen luchtvaartmaatschappijen het initiatief om koolstofcompensatie ook op consumentenniveau aan te bieden, waardoor het voor reizigers makkelijker is geworden om zelf hun steentje bij te dragen. Een eerste stap in dit iniatief was het beschikbaar stellen van de optie om een CO2-compensatie te betalen tijdens het boekingsproces.
Over deze praktijk heersen echter nogal wat gemengde gevoelens.
Compensatiekosten voor reizigers. Wat denkt het publiek?
Aan de hand van een enquête in de Verenigde Staten werd onderzocht of particulieren een koolstofcompensatievergoeding zouden betalen voor hun vliegreis. 38% duidde overtuigend ‘ja’ aan en 8% van de ondervraagde groep gaf aan het al gedaan te hebben. Daartegenover stond een goede 35% die zich zeker niet geneigd voelde om dit te doen.[8]
Er is dus nog heel wat ruimte voor verbetering op het gebied van educatie en transparantie. Een ander mogelijk risico is het gebrek aan naadloze integratie in het boekingsproces.
Dat is tevens een van de vele redenen waarom all-inclusive ‘green fares’ tot stand kwamen.
‘Green fares’ of groene tarieven zijn in essentie een aparte tariefcategorie waarbij volledige compensatie voor koolstofuitstoot in het ticket is opgenomen.
In het geval van Lufthansa omvat die 'extra kost' bovenop het basistarief een investering in koolstofcompensatieprojecten en een bijdrage aan het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF). [9]
Wist u dat?
Volgens IATA kan SAF de uitstoot tijdens de hele levenscyclus met naar schatting 80% verminderen, waardoor het voor de luchtvaartindustrie een sleutelrol kan spelen bij het behalen van klimaatdoelstellingen.[10]
Het domino-effect van de Lufthansa Green Fare is dat het de kosten van de SAF helpt subsidiëren. En dat is belangrijk omdat het de SAF-markt in staat stelt om de productie en infrastructuur op te voeren en uit te breiden, waardoor het op termijn goedkoper wordt. Dat resulteert dan weer in een verhoogde adoptie om zo uiteindelijk bij te dragen aan een verminderde milieubelasting door vliegreizen.
De belangrijkste drijfveer achter de opkomst van groene tarieven is het gebruiksgemak. In plaats van apart te betalen voor het koolstofcompensatiekrediet na de boeking, is het krediet al inbegrepen in de boekingsprijs.
Dat is positief voor de gebruikerservaring omdat het aansluit bij de frictieloze betaling die consumenten intussen verwachten, wat hopelijk zal leiden tot een hoger gebruik.
Als natuurlijk gevolg zullen op termijn ook bedrijven groene tarieven en eenvoudige toegang tot koolstofcompensatiemogelijkheden verwelkomen.
Volgens het 2023 Deloitte rapport[11] geeft vier op de tien ondervraagde Europese bedrijven aan dat ze het aantal reizen per werknemer met meer dan 20% moeten verminderen om de duurzaamheidsdoelstellingen te halen.
Als gevolg hiervan manifesteert zich de trend dat zakenreizigers meer lange reizen maken en minder binnenlandse vluchten nemen.
Dit is een goede eerste stap richting duurzaamheidsdoelen, net als de toename van ‘bleisure’ reizen. Dankzij de opkomst van de CO2-compensatiemarkt kunnen bedrijven nu nog meer zelf gaan doen. In feite kunnen CO2-compensatiecredits net datgene zijn wat ze nodig hebben om CO2-neutraal te worden.
De regelgeving wordt steeds strenger, dus bedrijven zullen meer actie moeten ondernemen op dit gebied. De Overeenkomst van Parijs en het Glasgow Klimaatpact legden immers een strikte tijdlijn vast voor het behalen van bepaalde mijlpalen.
En dat zorgt voor heel wat druk bij bedrijven om te investeren in duurzaamheid. Bovendien leidt het ook tot hogere kosten voor de reiziger zelf.
ESG is een andere belangrijke factor om rekening mee te houden. De implementatie van ESG-scores betekent dat bedrijven niet alleen een beter overzicht moeten hebben van hun CO2-voetafdruk, maar ze dienen ook te weten hoe deze te kwantificeren voor externe partijen. Kom hier meer te weten over ESG-financiering en de rol ervan op de weg naar duurzaamheid.
Ondanks alle uitdagingen, het goede nieuws is wel dat het werkt. Bedrijven helpen nu een duurzamere luchtvaartindustrie te creëren door SAF in bulk aan te kopen als onderdeel van hun koolstofcompensatiestrategie. Dit is geweldig nieuws, vooral als je bedenkt dat de aankoop van SAF's een premie met zich meebrengt (drie tot vijf keer de kosten) in vergelijking met de aankoop van standard-emissierechten. [12]
Zoals eerder vermeld, loopt het proces van CO2-compensatie volgens drie stappen: emissies meten, verminderen en compenseren. Laten we elk van deze stappen eens van naderbij bekijken in de context van een bedrijf.
Meten
Zonder de nodige data is het onmogelijk om de juiste actie te ondernemen. Daarom moeten bedrijven hun CO2-voetafdruk op een kwantificeerbare manier meten.
Er zijn veel oplossingen die hierbij kunnen helpen. Als het bijvoorbeeld gaat om het meten van de CO2-uitstoot voor specifieke vluchten, kunnen onze AirPlus Green Reports (als onderdeel van de AirPlus Company Account) bijzonder nuttig zijn.
Verminderen
Eenmaal de CO2-voetafdruk is gemeten, moeten bedrijven intern op zoek naar manieren om hun uitstoot te verminderen.
Als we specifiek naar reizen kijken, zijn er een verschillende manieren waarop bedrijven hun CO2-voetafdruk kunnen verminderen. Een eenvoudige wijziging in het reisbeleid kan al een groot verschil maken. Veel bedrijven kiezen nu bijvoorbeeld voor de trein voor zakenreizen in plaats van voor binnenlandse vluchten.
Compenseren
Eenmaal een bedrijf alle stappen om hun CO2-voetafdruk te verkleinen heeft doorlopen, kan men beginnen kijken naar CO2-compensatie.
We spraken al eerder over de verschillende manieren waarop bedrijven hun resterende CO2-uitstoot kunnen compenseren. Als het om zakenreizen gaat, zijn groene tarieven een mooi voorbeeld.
Een ander domein om rekening mee te houden is het betalingsproces. De producten en diensten die een bedrijf in dit proces gebruikt, kunnen een verschil maken - maar dit hoeft niet allemaal intern te gebeuren.
Betalingsproviders (zoals wij) bieden een Green Company Account dat koolstofneutrale betaaloplossingen inhoudt voor inkoop, zakenreizen en andere betaalbehoeften van bedrijven.
Het punt is dat er genoeg domeinen zijn waar compensatie kan worden toegepast. En op basis van de huidige trends zullen er in de toekomst nog meer volgen.
Het aanbod voor koolstofcompensatiecredits is er. Het is nu zaak om meer mensen aan boord te krijgen.
Veel mensen reizen al minder om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. En groene tarieven zullen zeker helpen om deze aantallen verder te verhogen, vooral als Lufthansa het programma verder uitbreidt naar nieuwe markten.
Aan de andere kant is reizen niet goedkoop - en het zal waarschijnlijk alleen maar duurder worden.
Extra moeten betalen voor de aankoop van koolstofcompensatiecredits kan ertoe leiden dat sommige reizigers hun bestemming en motivatie om te reizen zullen herzien.
We kennen echter ook het belang van zakenreizen.
In Duitsland ontdekten we dat ondanks de opkomst van virtuele vergaderingen, zakenreizen een belangrijke bron van inkomsten blijven. 84% is het ermee eens dat face-to-face vergaderingen essentieel zijn. [13]
CO2-compensatie speelt een belangrijke rol in de race om de wereldwijde CO2-uitstoot te verminderen. Het biedt mensen die CO2-neutraal willen worden een middel om onvermijdelijke uitstoot te compenseren.
En hoewel het geen perfect systeem is, maakt het een groot verschil.
Als het gaat om zakenreizen en het terugdringen van de CO2-uitstoot, is reizen per vliegtuig vaak de grootste hindernis. Luchtvaartmaatschappijen hebben dit ook al opgemerkt en pasten hun benadering van duurzaamheid aan, terwijl ze hun klanten steeds meer de mogelijkheid bieden hun steentje bij te dragen.
Per slot van rekening is de luchtvaart een kritieke infrastructuur en een drijvende kracht voor de moderne wereldeconomie. Reizen is immers voor veel mensen een noodzaak om hun werk op de meest effectieve manier uit te voeren.
De aankoop van koolstofkredieten stelt deze mensen in staat om hun impact op het milieu te verminderen en tegelijkertijd te investeren in andere duurzaamheidsinitiatieven, zoals de introductie van SAF.
Voeg daarbij de hoge externe druk vanuit regelgevende hoek en het algemene publieke imago dat bedrijven moeten handhaven, en het is duidelijk dat reizen zal blijvend evolueren om duurzamer te worden.
Is uw interesse in de evolutie van duurzaam reizen aangewakkerd? Registreer dan zeker voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de belangrijkste trends op het gebied van reizen en financiën.
Meer weten? Aboneer u nu op onze nieuwsbrief! We houden u op de hoogte van de laatste trends, aankomende evenementen en andere AirPlus-updates.
[1] https://normative.io/insight/csrd-explained/
[2] https://www.myclimate.org/en/information/faq/faq-detail/what-are-greenhouse-gases/
[5] https://carbonmarketwatch.org/2022/11/02/cop27-faq-article-6-of-the-paris-agreement-explained/
[6] https://www.offsetguide.org/high-quality-offsets/
[7] https://www.businesstravelnewseurope.com/ESG-in-Business-Travel/Air-travel-Cutting-to-the-chase
[8] https://www.nationalgeographic.com/travel/article/should-you-buy-carbon-offsets-for-your-air-travel
[9] https://www.forbes.com/sites/davidnikel/2022/08/04/lufthansa-to-trial-green-fare-in-scandinavia/
[10] https://www.iata.org/en/programs/environment/sustainable-aviation-fuels/
[11] https://www2.deloitte.com/xe/en/insights/focus/transportation/corporate-travel-study-2023.html
[13] https://www.airplus.com/corporate/en/media-relations/press/press-releases/2022/cxo-kit.html